Lịch sử
Trong tổng thể đồng bằng sông Cửu Long, Đồng Tháp Mười là một vùng đất có nhiều nét đặc thù về tự nhiên, kinh tế - xã hội và có vị trí chiến lược hết sức quan trọng trong công cuộc dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.
Với diện tích tự nhiên 2.296km2 chiếm gần ½ vùng Đồng Tháp Mười, Mộc hoá xưa kia là vùng đất toàn đầm lầy và cỏ dại, xen lẫn với những khu rừng tràm bạt ngàn, là nơi trú ngụ của nhiều loài động vật quý hiếm như; cọp, voi, nai, khỉ, heo rừng, cá sấu, chim, cá, rùa, rắn… Trải qua các thời kỳ lịch sử vùng đất này đã có nhiều thay đổi về tổ chức và địa giới hành chính:
- Năm 1838, vùng đất này thuộc phủ Tây Ninh, gồm 2 huyện Tân Ninh và Quang Hoá có 7 tổng, 56 thôn.
- Năm 1867, tổng Mộc Hoá ra đời với 5 tổng khác thuộc Khu Tham biện Quang Hoá.
- Tháng 6/1871, Mộc Hoá thuộc tỉnh Định Tường.
- Năm 1914, chính quyền thuộc địa Pháp lập "Tổng lớn Mộc Hoá" gồm 21 làng.
- Quận Mộc Hoá được thành lập từ ngày 15 tháng 05 năm 1917, thuộc tỉnh Tân An, gồm có 2 tổng: Thanh Hoà Thượng với 9 làng, Thanh Hoà Hạ với 8 làng.
- Ngày 17 tháng 02 năm 1956, chính quyền Sài Gòn tách Mộc Hoá khỏi tỉnh Tân An để thành lập tỉnh Mộc Hoá theo sắc lệnh số 21/NV.
- Ngày 22 tháng 10 năm 1956, tổng thống Ngô Đình Diệm ban hành sắc lệnh 143/NV đổi tên tỉnh Mộc Hoá thành tỉnh Kiến Tường bao gồm 4 quận: Châu Thành, Kiến Bình, Tuyên Nhơn, Tuyên Bình. Tỉnh lỵ tỉnh Kiến Tường khi đó có tên là "Mộc Hóa", về mặt hành chánh thuộc xã Tuyên Thạnh, quận Châu Thành.
Về phía chính quyền Mặt trận Dân Tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam và sau này là Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam, để đối phó kịp thời với âm mưu địch và chỉ đạo sát đúng với thực tế tình hình địa phương, tháng 7 năm 1957 tách Mộc Hóa ra khỏi tỉnh Tân An, lập đơn vị hành chính cấp tỉnh, vẫn lấy tên là tỉnh Kiến Tường như bên chính quyền Việt Nam Cộng hòa. Tuy nhiên, bên dưới tỉnh Kiến Tường chia làm bốn vùng, mỗi vùng tương ứng với một quận của phía Việt Nam Cộng hòa:
+Vùng 2: tương ứng với quận Châu Thành.
+Vùng 4 (vùng tư): tương ứng với quận Kiến Bình.
+Vùng 6: tương ứng với quận Tuyên Nhơn.
+Vùng 8: tương ứng với quận Tuyên Bình.
- Tháng 3 năm 1976, tỉnh Kiến Tường được sáp nhập với tỉnh Long An và trở thành một huyện của tỉnh Long An với tên gọi mới là huyện Mộc Hoá. Huyện Mộc Hoá lúc đó bao gồm 5 huyện vùng Đồng Tháp Mười (thuộc tỉnh Long An) và có diện tích tự nhiên 2.296 km² với 21.390 hộ và khoảng 130.000 dân.
- Tháng 03 năm 1978, huyện Mộc Hoá được tách ra thành 2 huyện Mộc Hoá và Vĩnh Hưng, huyện Mộc Hoá lúc này còn 18 xã và 1 thị trấn.
- Tháng 11/1980, một phần đất của huyện Mộc Hoá lại được tách ra để thành lập huyện Tân Thạnh. Huyện Mộc Hoá lúc này còn 14 xã và 1 thị trấn. Tháng 6/1989, một phần đất của huyện Tân Thạnh và huyện Mộc Hoá được tách ra để thành lập huyện mới Thạnh Hoá. Huyện Mộc Hoá lúc này còn 12 xã và 1 thị trấn.
- Ngày 26 tháng 06 năm 1989, Hội đồng bộ trưởng (nay là chính phủ) ban hành Quyết định số 74/HĐBT, điều chỉnh địa giới hành chính huyện như sau:
Chia xã Thạnh Phước thành hai xã lấy tên là xã Thạnh Phước và xã Tân Hiệp, lấy các xã Tân Đông, Tân Tây, Thủy Đông, Thủy Tây, Thuận Nghĩa Hoà, Thuận Bình của huyện Tân Thạnh và Thạnh Phú của huyện Mộc Hoá để thành lập huyện Thạnh Hoá. Huyện Mộc Hoá lúc này còn 12 xã và 1 thị trấn.
- Ngày 24 tháng 3 năm 1994, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 27-CP, điều chỉnh địa giới hành chính huyện như sau:
Thành lập xã Bình Thạnh thuộc huyện Mộc Hoá trên cơ sở 837 ha diện tích tự nhiên với 108 nhân khẩu của xã Bình Phong Thạnh, 2.726,8 ha diện tích tự nhiên với 642 nhân khẩu của xã Bình Hoà Đông.Thành lập xã Tuyên Bình Tây trên cơ sở 4.125 hécta diện tích tự nhiên với 2.602 nhân khẩu của xã Tuyên Bình.Chuyển các xã Tuyên Bình, Tuyên Bình Tây thuộc huyện Mộc Hoá về huyện Vĩnh Hưng quản lý.
- Ngày 18 tháng 3 năm 2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết số 33/NQ-CP để thành lập thị xã Kiến Tường và huyện Mộc Hóa còn lại địa giới hành chính thị xã Kiến Tường với 20.428,20 ha diện tích tự nhiên, 64.589 nhân khẩu và có 08 đơn vị hành chính cấp xã, gồm (5 xã, 3 phường): Phường 1, phường 2, phường 3, xã Thạnh Trị, xã Bình Tân, xã Bình Hiệp, xã Tuyên Thạnh, xã Thạnh Hưng.